Namiot Spotkania - „słowo stało się ciałem i zamieszkało między nami”.
Zamiast w tabernakulum przechowywali je najczęściej we własnych... sypialniach - miejscach najbardziej prywatnych dla domowników, gdzie goście nie mieli wstępu.
Wynikało to często z tego, że Eucharystia była sprawowana przeważnie w prywatnych domach, które z czasem przekształciły się w "domus ecclesiae” (łac. domy Kościoła – przystosowane na stałe do potrzeb sprawowania liturgii).
Dopiero po wydaniu przez cesarza Konstantyna Wielkiego Edyktu Mediolańskiego w 313 roku w Mediolanie nastąpiły dość konkretne zmiany w sposobie funkcjonowania wspólnoty chrześcijańskiej - zaczęto budować pierwsze kościoły.
Komunia we własnym domu, a nawet w podróży
Pierwsi chrześcijanie, przejęci słowami Chrystusa, który podkreślał, jak ważne jest codzienne przyjmowanie Jego ciała, pragnęli mieć zawsze przy sobie chleb Eucharystyczny. Pierwszymi "tabernakulum" były puszki zwane pyxis lub szkatuły w formie prostopadłościanu nazywane arca, capsa, albo scrinium, które wykonywano z najrozmaitszych materiałów : drewna lub ceramiki, czasem również z metalu. Zdarzały się również takie wykonane z kości słoniowej.
Początki chrześcijaństwa
Zwyczaj przechowywania Komunii w domach zaczął zanikać wraz ze wzrostem ogólnej dostępności do kościołów, wzrostu liczby wiernych oraz ich spłyceniem moralnym i duchowym.
Z początku Ciało Chrystusa było przechowywane w przeznaczonym do tego pomieszczeniu przylegającym do prezbiterium, w specjalnej szafce, z czasem jednak pomieszczenia te zaczęły przybierać kształt rotundy (podobnej do tej, którą cesarz Konstantyn wybudował nad grobem Pańskim w Jerozolimie).
Bezpośrednio nad miejscem przechowywania konsekrowanego Ciała Bożego konstruowano lub rozstawiano na kolumnach specjalny baldachim, który wtedy zaczęto nazywać z łaciny „tabernaculum”.
Pierwsze tabernakulum
Na początku średniowiecza sacraria zaczęły zanikać, a w ich miejsce pojawiły się tabernakulum umieszczane coraz chętniej w pobliżu głównego ołtarza.
Na tym etapie tabernakulum przyjmowały kształt nawiązujący do Arki Przymierza, ale były również znane tabernakula wiszące. Z czasem najpopularniejsze stało się tabernakulum w formie dwudrzwiowej szafki, zamykanej na klucz - wynikało to głównie ze względów bezpieczeństwa. Drzwiczki były zazwyczaj okryte zasłoną, co miało symbolizować tajemnice Ciała Chrystusa.
Z czasem zaczęto eksponować wizerunek Oblicza Pańskiego lub ikony związane ze Zmartwychwstaniem Pańskim lub złożeniem ciała Chrystusa do grobu. Popularne stało się również umieszczanie tam symbolu Baranka, czasem pojawiał się też pelikan – starożytny symbol chrześcijaństwa, nawiązujący bezpośrednio do Zmartwychwstania Chrystusa i będący symbolem eucharystycznym.
Gdzie jest tabernakulum w Świątyni Opatrzności Bożej?
Tabernakulum w Świątyni Opatrzności Bożej znajduje się w Świętym Przybytku, na Osi Eucharystycznej, co pozwala wiernym na adorację z obu stron.
Znany nam dzisiaj zwyczaj umieszczania tabernakulum w linii centralnej ołtarza upowszechnił się w czasach potrydenckich. Zabieg ten podkreślał obecność prawdziwego Boga wśród wiernych w namacalnej postaci, co stawało w kontrze do protestantyzmu.
Obecnie prawo liturgiczne pozwala na umieszczenie tabernakulum zarówno na ołtarzu głównym świątyni, jak i w kaplicy bocznej z zastrzeżeniem jednak, że miejsce to powinno być odpowiednio zdobne i godne przechowywania Eucharystii oraz dostępne dla wiernych do adoracji.
Samo tabernakulum powinno być przytwierdzone do stabilnego podłoża, odpowiednio zdobione, wykonane z godnego materiału i zamykane na klucz, o którego troska spoczywa w rękach duszpasterza odpowiedzialnego za sprawowanie pieczy nad świątynią.
Rozważając zakup tabernakulum do świątyni warto rozważyć te opcje, które są najlepsze i skorzystać z naszych wyrobów :
Tabernakulum mosiężne, zdobione, kilkadziesiąt wzorów - (artbrass.com)
Glorie oprawy tabernakulum mosiężne, wiszące i stojące - (artbrass.com)